Euskarazko Twitterreko jardunaren behatzaile bat da Umap, CodeSyntax-en garatu duguna. Denbora errealean euskarazko jarioa monitorizatuz, eguneroko joerak edo trending topic-ak ateratzen ditugu. Era berean, tuiterlari euskaldunen ranking bat egiten uzten digu, eta ezagutza soziolinguistikoa ere atera daitekeela iruditzen zaigu. Gaur, datuetan antzeman dugun ranking posible baten berri eman nahi dizuegu, iturrien rankinga bihur daitekeenaren lehen begirada bat. Euskaraz txiokatzen dugunean, zein iturri informatibo ari gara erabiltzen eta partekatzen? Euskarazko Interneteko informazio zirkulazioaren analitika egin daiteke honela, CodeSyntax-en uste dugunez.
Maiatzeko datuak dira bildu ditugunak, publiko egin dugun kalkulu orri honetan. 275.000 txio detektatu genituen euskaraz, ia 5,000 laguneko euskaldunen komunitate aktibo baten txio guztiak zenbatuz. Lau datu nagusi neurtu ditugu:
- Zenbat URL desberdin ageri diren domeinu batekoak
- Domeinu horretako URLen inguruan zenbat txio izan diren
- Zenbat jende desberdinek txiokatu duten domeinu bat
- Txioak nolakoak izan diren: aipu zuzenak (RTak barne) edo URL baten ondotik etorri diren erantzunak
Eta datu horiek erkaketatik, zenbait proportzio atera ditugu, zeinetan interesgarrienak (gure iritziz) hauek diren:
- Txio / url proportzioa (interes ratioa deitu diogu honi)
- Erantzun / url proportzioa (eztabaida ratioa)
Daturik biribilena, txio kopuru absolutua iruditzen zaigu. Horren arabera, Youtube da gehien partekatzen duguna, eta ondoren datoz Berria, Argia, Eitb eta Naiz.info. (Youtuberen gainetik, taula originalean, beste domeinu bat dago: Twitter bera, baina hori ekuazioetatik kanpo utzi behar dela uste dugu, gehienbat irudiak txioetara itsastean sortzen diren URLak dira; agian beste azterketa baterako eman lezake horrek, txio grafikoen analisia...).
Hona taula batean, goiko posizioetako zenbait webgune nola geratzen diren.
Taula honetan, lehen zutabearen araberakoa da ordena nagusia: zenbat txio jaso diren. Baina 2. eta 3. zutabean ere bada datu esanguratsurik: zenbat URL desberdin banatu diren, eta proportzioa lehen datuarekiko.
Hau da, Argiak 438 URL desberdinekin 3.600 aiputik gora lortu ditu, eta EITBk, aldiz, eduki gehiagorekin (1.354 URL desberdin), aipu gutxiago lortu ditu. Bataren eta bestearen arteko proportzioari interes ratioa dei dakiokeela uste dugu. Argiak zabaltzen duen URL bakoitzeko 8.45 txio lortzen ditu, eta EITBk 2.55 bakarrik.
Datu guztiak batuta, 3.19koa da interes ratio ertaina, URL tipikoak lor dezakeen txio kopurua. Sailkapenean goian dauden tokien artean, Argiak eta Topatu.info-k dute interes ratio handiena; txikiena, berriz, Instagramek: zuk uste duzu Instagramekin egiten dituzun argazkiak txuloak direla, baina ez dirudi zure jarraitzaileak iritzi berekoak direnik.
Taulan beherago begiratuta, interes ratio nabarmen altuak diren domeinu gehiago agertzen zaizkigu (txio gutxirekin, desorekak ohikoagoak lirateke estatistikoki). Baina horietako batzuk, Eraldalab.net, Jakintzalibre.org eta Larrabetzu.org esate baterako, 20 puntu inguruko interes ratioekin daude, eta horrek zera iradokitzen digu: gertaera zehatzekin (jardunaldi bat, adibidez) erlazio zuzena adieraz dezaketela hauek. Ikusiko dugu hurrengo hilabeteetan joera errepikatzen den.
Beste proportzio interesgarri bati, eztabaida ratioa deitu diogu. Gure sistemaren txio zenbaketa bikoitza da, neurtzen dugu
- URL bat zenbaten agertu den aipatua zuzenean (bertxioak barne)
- URL bat aipatu ondoren, atzetik datozen erantzunak
Bi ratio hauen erkaketa eginez, eta taula osoaren lehen postuetatik ingelesezkoak kenduta, nabarmentzen diren domeinuak honela geratzen zaizkigu grafikoan (tamainak txio kopurua adierazten du):
Eduki interesgarriena Argiak ematen du, eta erantzun kate gehien sortzen duena da. Topaturen puntua, aldiz, behean geratzen da, eztabaidarik edo elkarrizketarik ez duelako neurri berean eragiten. Berria, eskala bietan "apalago" egon arren, oso ondo kokatzen da gainerako webguneen posizioarekin alderatuz gero, eta "pilota" potoloena ere berak duela begibistakoa da: Interneten partekatzen den euskarazko edukian preeminentzia garbia du Berri.info-k; hedabide honek 10. urteurrena bete behar duen honetan, nabarmentzeko modukoa iruditzen zaigu. Sustatu eta Zuzeu, kopuruz eta kokapenez, antzekoak dira, baina interesgarriagoa dirudi Zuzeuk.
Ezkerretan, goian, erdarazko bi hedabide ageri dira, Diario Vasco (ia taulatik kanpo) eta El Pais, ez dira txio askotan agertzen, eta ondorioz, "ez dute interesik", baina komatxo artean jarri behar dugu hori, esan nahi duena baita euskaraz idatzita dauden txioetan ez dela toki horietako URL asko partekatzen. Aldiz, bi medio horiek erantzun kopuru majoak sor ditzakete euskaraz; gaztelaniazko edukiaren gainean gauzak komentatzeko ohitura badugula erakusten du datuak, gure iritziz.
Gure irakurketa hauek tentatiboak dira. Apirilean egin genuen lehen datu erauzketa bat (eskematikoa, hemen zabaldu ez duguna). Hura ikusita, maiatzean datu gehiago ateratzea erabaki genuen: horiekin egin dugu gaurko analitika ariketa. Gure helburua da sistematizatzea datu erauzketa hurrengo hilabeteetan, lehen zantzu hauetan esanguratsuak iruditu zaizkigun gauzak baieztatzen diren ala ez ikusteko. Domeinuen eboluzioa ere jakingarria izango da. Era berean, automatizatuz gero, Umap-eko erabiltzaile-rankinga daukagun bezala, informazio iturrien ranking bat ere eratu daitekeela uste dugu.
Hortxe duzue taula osorik, beste irakurketa eta grafiko batzuk egin nahi badituzue.
OHARRA (1): Kalkulu-orriari erreparatzen badiozue, ikusiko duzue goiko koadro laburtuan ez ditugula sartu han goi-goian daude domeinu batzuk, hala-nola wordpress.com. Izatez, domeinuen eta azpidomeinuen araberako sailkapen bikoitzak egin daitezke, baina lehen datu-bilketa honetarako, domeinu nagusietan fijatu gara. Zergatik? izatez, Berriako edukiak bi domeinutan banatzen dira sarean paperekoa.berria.info eta berria.info (lehenbizikotik gehiago, gainera), eta Naiz.info bezala, gara.naiz.info ere askotan agertzen da. Eduki iturri horiek batzeko, azpidomeinuak alde batera utzi ditugu. Kontrako efektua da, wordpress.com-eko blog guztiak pilatuta agertzen direla, eta com.es lerroan agertzen direnak ere, nagusiki Blogspot-eko blogak direla, denak batuta. Datu esanguratsu eta konpletoak lortzeko, bi sailkapenak posible izatea onena, eta estatistika hauek sistematizatzeko ditugun asmoetan, bi datuak ikustaraztea da gure helburua datozen hilabeteetarako.
OHARRA (2): Artikulu honetako 1. eta 3. grafikoetan, ardatz horizontalak eskala logaritmikoan daude marraztuta.